بیوگرافی کامل محمد رضا شجریان
محمدرضا شجریان اول مهر ماه ۱۳۱۹ در مشهد متولد شد.
چنانكه خود در خاطراتش از ایام كودكی بیان كرده، ۵ ساله بودكه در خلوت كودكانه‌اش آواز می‌خواند.
۱۵بهمن۱۳۲۶ به كلاس اول می‌رود و یك سال بعد به آموزش تلاوت قرآن‌كریم نزد پدر می‌پردازد. در ۹ سالگی تلاوت قرآن را آغاز می‌كند و یك سال بعد این كار را در میتینگ‌ها و اجتماعات سیاسی آن سال‌ها ادامه می‌دهد.
در سال ۱۳۳۱ برای نخستین بار صدایش از رادیو خراسان پخش می‌شود. سال ۱۳۳۲ وی عنوان شاگرد ممتاز را در بین دانش آموزان مشهدی از آن خود می‌كند و سپس در دبیرستان شاهرضا تحصیلات خود را پی می‌گیرد. همزمان در مسابقات فوتبال دبیرستان‌های مشهد هم حضور می‌یابد و در سال ۱۳۳۴ موفق می‌شود به تیم دانش آموزی استان راه یابد.
شجریان در سال ۱۳۳۶ به دانشسرای مقدماتی در مشهد می‌رود و از همین سال است كه برای نخستین بار با یك معلم موسیقی به نام جوان آشنا می شود.
یك سال بعد شجریان دیپلم دانشسرای عالی را می‌گیرد و به استخدام آموزش و پرورش در می‌آید و همزمان به تدریس در دبستان خواجه نظام‌الملك بخش رادكان می پردازد و نیز با سنتور آشنا می‌شود.
با نت و فراگیری سنتور نزد آقای جلال اخباری و شروع سنتور سازی و تحقیق برای بهتر کردن صدای سنتور تجربه‌های خود درموسیقی را گسترش دهد.
شجریان در همین سال (۱۳۴۰) با دوشیزه فرخنده گل افشان در شهر قوچان ازدواج می‌كند كه حاصل این ازدواج آغاز یك زندگی سی ساله و سه دختر ویك پسر( همایون) است.
در سال ۱۳۴۲ فرزند اول وی (راحله) متولد و نیز وی موفق می‌شود كه اولین سنتور خود را با چوب توت بسازد.
در سال ۱۳۴۴دختر دوم (افسانه)در مشهد به دنیا می‌آید كه بعدها به همسری پرویز مشكاتیان در می‌آید.
بعد از چند سال تدریس و مدیری دبستان‌های مشهد آذر ماه ۱۳۴۶ شجریان به تهران منتقل می‌شود و از همان بدو ورود با استاد احمد عبادی (نوازنده و نواساز نامی سه‌تار) آشنا می‌شود وهمزمان به همكاری با رادیو ایران می‌پردازد و در كنار آن به کلاس درس آوازاستاد اسماعیل مهرتاش و انجمن خوشنویسان نزد استاد بوذری می‌رود. اشنایی با رضا ورزنده (استاد سنتور) در تابستان همین سال. اجرا و ضبط اولین برنامه در رادیو ایران که با عنوان “برگ سبز شماره ی ۲۱۶” در شب جمعه ۱۵ اذر ماه پخش شد از دیگر فعالیت‌های شجریان در این سال بود.
در سال ۱۳۴۷ از آموزش و پرورش به وزارت منابع طبیعی انتقال می یابد وهمزمان به كلاس خوشنویسی استاد حسن میرخانی می‌رود.
دختر سوم وی مژگان در ۲۷ اردیبهشت درتهران متولد می‌شود
در سال ۱۳۴۹ همكاری خود با با برنامه‌های تلویزیون ملی ایران را آغاز می‌كند و همزمان به دریافت خوشنویس ممتاز نایل می‌شود.
در سال ۱۳۵۰ با استاد فرامرز پایور آشنا می‌شود. به مشق سنتور و اموزش ردیف آوازی صبا نزد ایشان می‌پردازد . در همین سال است كه وی افتخار آشنایی با شاعر گرانمایه هوشنگ ابتهاج سایه را پیدا می‌كند و به همكاری با برنامه گلهای تازه رادیو می‌پردازد.
در سال ۱۳۵۱ شجریان ضمن همكاری در برنامه گلها با استاد نور علی خان برومند آشنا می‌شود و به آموزش سبك وشیوه آوازی طاهر زاده نزد وی مشغول می‌شود. آشنایی با استاد دوامی و نیز آموختن ردیف‌های آوازی از دیگر توفیقات شجریان دراین سال بود.
در سال ۱۳۵۲ وی به اتفاق گروهی از هنر مندان چون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ فر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون، داود گنجه‌ای و مقدسی و حدادی و دیگران هنرمندان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی استاد داریوش صفوت بنا می‌گذارند.
در سال ۱۳۵۴ همایون متولد می‌شود و از همان سال اجرای وی برای كشور های خارجی هم آغاز می‌شود.
۱۳۵۵: شرکت در جشنواره توس (نیشابور)با فرامرز پایور، سایه، حسن ناهید، رحمت الله بدیعی، محمد اسماعیلی، عبدالوهاب شهیدی و هوشنگ ظریف. حضور در برنامه جشن هنر حافظیه شیراز با محمدرضا لطفی و فرهنگفر و اجرای برنامه راست پنجگاه. در همین سال وی به همراه ابتهاج سایه و برخی دیگر از هنرمندان از رادیو كناره گیری می‌كنند.
در سال ۱۳۵۶ شركت دل آواز را تاسیس و نیز در سال ۱۳۵۷ در مسابقات تلاوت قرآن سراسر كشور به مقام نخست می‌رسد.
در سال ۱۳۵۸ با غلامرضا دادبه آشنا می‌شود و سپس آلبوم‌های مختلفی را با گروه پایور و نیز آلبوم‌های دیگری را با گروه شیدا و عارف كار می‌كند.
در فاصله سال‌های دهه شصت شجریان همكاری گسترده‌ای را با پرویز مشكاتیان آغاز می‌كند كه حاصل آن آلبوم‌های ماهور، بیداد، نوا، دستان و .. است.
در سال ۷۱ پس از ازدواج با همسر دوم خانم کتایون خوانساری به اجرای کنسرت‌های مرحله دوم در امریکا با داریوش پیر نیاکان، جمشید عندلیبی و همایون شجریان (اگوست تا نوامبر) می پردازد. انتشار آلبوم یاد ایام، آسمان عشق و نیز دلشدگان حاصل این سال‌ها است.
در سال ۱۳۷۴ آلبوم چشمه نوش (با محمد رضا لطفی) گنبد مینا، جان عشاق، مدتی بعد در خیال را با همكاری مجید درخشانی منتشر می‌كند.
در سال ۷۶ فرزند دیگر شجریان به نام رایان از همسر دوم متولد می شود و یك سال بعد وی آلبوم شب؛ سكوت، كویر را با آهنگسازی كیهان كلهر منتشر می‌كند.
شجریان در سال ۷۸ جایزه افتخاری یونسكو را دریافت می كند (جایزه پیكاسو) و كتاب راز مانا نیز از وی درسال ۷۹ منتشر می‌شود.
از یكی دو سال بعد وی به اتقاق كیهان كلهر و حسین علیزاده و همایون شجریان كنسرت‌هایی را در اروپا و آمریكا اجرا می‌كنند كه حاصل ان آلبوم‌های نوا، داد و بیداد، زمستان است.
وی هم اینك با گروه آوا كنسرت‌هایی را در داخل و خارج از ایران اجرا می‌كند.